Verschoningsrecht in Civiele zaken Wat zijn je rechten als getuige?

Het is iedereen wel bekend dat je in strafzaken een verschoningsrecht hebt: Als je verdachte bent hoef je geen verklaring af te leggen. Hoe zit dat nu in civiele zaken? Wat zijn je rechten als je als getuige wordt opgeroepen in een zaak bij de burgerlijke rechter. Moet je dan verschijnen? En ben je verplicht een verklaring af te leggen?

Als je wordt opgeroepen voor een getuigenverhoor, dan heb je de plicht om te verschijnen en om een verklaring af te leggen. Je moet onder ede of belofte de waarheid verklaren en de vragen van de rechter of van de advocaten van de procespartijen beantwoorden. Verklaren in strijd met de waarheid is meineed en strafbaar.

Maar op deze regel bestaat wel een uitzondering: Sommige personen kunnen zich beroepen op hun verschoningsrecht. Dan moet je wel bij het getuigenverhoor verschijnen, maar dan hoef je geen verklaring af te leggen. Welke personen kunnen zich nu op hun verschoningsrecht beroepen.

Soms kan je vanwege je familierelatie met één van de procespartijen beroepen op je verschoningsrecht. Je kan je op je verschoningsrecht beroepen als  je getrouwd bent met één van de procespartijen of je geregistreerd partner bent. Dit geldt ook voor de ex-echtgenoot en de ex- geregistreerd partner. Ook familie en schoonfamilie tot de tweede graad kunnen zich op een verschoningsrecht beroepen.

Je kunt je ook op je verschoningsrecht beroepen als het afleggen van je verklaring betekent dat je ernstige strafbare feiten zou moeten bekennen, waarbij er een risico bestaat op veroordeling voor een misdrijf van jezelf of van iemand uit je familie tot de derde graad.

Advocaten en ook artsen en notarissen hebben een beroepsgeheim. Wat patiënten of cliënten aan deze personen in vertrouwen hebben verteld mag niet naar buiten komen. De wet kent daarom aan deze beroepen  een verschoningsrecht toe. Wat je aan je advocaat in vertrouwen meedeelt is dus veilig. Andere juridische hulpverleners, zoals rechtsbijstandverleners van verzekeringsmaatschappijen, hebben dit verschoningsrecht niet.

Als je vragen hebt over je rechten en plichten als getuige, neem dan contact met ons op en bel 023-5313111.

Bob Parmentier
Advocaat Procesrecht en Executie